A
admin
Guest
Almanya’da enflasyon hâlâ yüksek. Besin meblağlarında Kasım 2021 ile Kasım 2022 içinde yüzde 21’lik bir artış görüldü. Hanelerin üstündeki yükü hafifçeletmek için makul besinlerdeki katma kıymet vergisini (KDV) düşürmeye yönelik tartışmalar ivme kazanıyor. Ocak ayının başında Federal Tarım Bakanı Cem Özdemir (Yeşiller) bir daha sağlıklı besinlerden KDV’nin kaldırılmasını savunmuştu. Federal Etraf Ajansı (UBA) ve Alman Tüketici Örgütleri Federasyonu (VZBV) da bitkisel besinlerden alınan KDV’nin kaldırılmasını talep ediyor.
Prensipte, temel besin unsurları şimdiye kadar yüzde 7 indirimli KDV oranı üzerinden vergilendiriliyor. Öteki eserler için ise yüzde 19 oranında vergi alınıyor. Federal Etraf Ajansı Lideri Dirk Messner’in birinci iddialarına nazaran meyve, zerzevat, tahıl eserleri ve bitkisel yağlar için KDV muafiyeti, özel haneler için yılda yaklaşık dört milyar Euroluk bir rahatlama sağlayabilir.
Gıdada KDV indiriminden kimler yarar sağlar?
Ancak bu biçimde bir tedbirden her insanın eşit biçimde yarar sağlaması mümkün görünmüyor. Düşük gelirli haneler, daha varlıklı olanlara kıyasla paralarının nispeten büyük bir kısmını besine harcıyor. Buna bağlı olarak besinde KDV indiriminden de daha fazla yaralanmaları beklenebilir.
Ancak Hans Böckler Vakfı’ndan Sebastian Dullien’e göre, bu durumda daha az gereksinimi olan yüksek gelirliler de bu türlü besinden tasarruf edebilir. Ekonomist, örnek olarak “Şarküteriden 100 gramı 5,99 Euroya alınan Fransız peyniri yaklaşık 40 sent, 100 gramı 60 sent olan paketlenmiş Gouda ise yalnızca dört sent daha ucuz olacaktır” diyor. bu biçimdece, daha varlıkların bütçesinin daha fazla rahatlayacağı öngörülüyor; lakin toplam gelirlerine oranla genel manada büyük bir rahatlamadan kelam edilmesi ise güç.
Ayrıca varlıklı haneler düşük gelirli hanelere kıyasla besine mutlak manada iki kata kadar daha fazla para harcamakta; daha fazla yedikleri için değil, daha kıymetli, daha kaliteli besin tükettikleri için.
Fotoğraf: Moritz Frankenberg/dpa/picture alliance
Daha ucuz besin, daha sağlıklı yaşam
Belirli besinlerin fiyatlarının düşürülmesinin mali rahatlamanın yanı sıra tüketiciyi etten uzaklaştırarak zerzevata yönlendiren bir etkisinin olması da amaçlanıyor.
Alman Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü (DIW) Lideri Marcel Fratzscher, “Almanya’da bir epeyce insan bunu duymak istemese de et ve öbür hayvansal eserleri epeyce daha az tüketmemiz gerekiyor” diyor. Bu niçinle meyve, zerzevat ve tahılların KDV’den muaf tutulması planlarını hem toplumsal, hem ekolojik tıpkı vakitte sıhhat açısından kıymetli ve gecikmiş bir adım olarak nitelendiriyor. Düşük fiyatların, organik üretimi de bir daha teşvik edebileceği belirtiliyor.
DIW’den Stefan Bach’a bakılırsa genel olarak KDV indiriminin tesirini iddia etmek ise kolay değil. Bach, KDV’nin çok yeni bir vergi olması ve geçmişte bu vergiyi ekseriyetle artırma eğiliminde olunması niçiniyle bu bahiste epeyce az tecrübe olduğuna dikkat çekiyor.
İndirimin devlete maliyeti ne olacak?
Bu indirimin devlete ne kadara mal olacağı ise işin öngörülebilir kısmı. Bach, şu anda besinden yüzde 7 KDV alınmasının hazineye yılda yaklaşık 15 milyar euro gelir getirdiğini söylüyor ve ekliyor: “Bu gelir kaybedilecek ve öbür gelirlerle telafi edilmesi gerekecek; aksi taktirde açık daha da artacaktır.”
Hans Böckler Vakfı’ndan Dullien, devletin KDV indirimi yoluyla elde edemeyeceği bu paranın önümüzdeki senelerda altyapının yenilenmesi, eğitim sisteminin güçlendirilmesi ve karbondan arındırma üzere değerli misyonlar için yetersiz kalacağından telaş ederken VZBV’den Anne Markwardt’a göre, bu indirimin olumlu tesirleri uzun vadede görülecek. Ona bakılırsa, meyve ve sebzedeki KDV muafiyeti sağlıklı beslenmeyi teşvik edecek ve bu biçimdece uzun vadede mesela sıhhat sisteminde maliyet tasarrufu sağlayacak.
KDV’de yapılacak bir indirimin nispeten yüksek olan enflasyon üzerinde de küçük bir etkisinin olması bekleniyor. Bach, bu önlemin enflasyonu kestirimi olarak yüzde 0,6 ila 0,7 oranında düşürebileceğini söylüyor.
Prensipte, temel besin unsurları şimdiye kadar yüzde 7 indirimli KDV oranı üzerinden vergilendiriliyor. Öteki eserler için ise yüzde 19 oranında vergi alınıyor. Federal Etraf Ajansı Lideri Dirk Messner’in birinci iddialarına nazaran meyve, zerzevat, tahıl eserleri ve bitkisel yağlar için KDV muafiyeti, özel haneler için yılda yaklaşık dört milyar Euroluk bir rahatlama sağlayabilir.
Gıdada KDV indiriminden kimler yarar sağlar?
Ancak bu biçimde bir tedbirden her insanın eşit biçimde yarar sağlaması mümkün görünmüyor. Düşük gelirli haneler, daha varlıklı olanlara kıyasla paralarının nispeten büyük bir kısmını besine harcıyor. Buna bağlı olarak besinde KDV indiriminden de daha fazla yaralanmaları beklenebilir.
Ancak Hans Böckler Vakfı’ndan Sebastian Dullien’e göre, bu durumda daha az gereksinimi olan yüksek gelirliler de bu türlü besinden tasarruf edebilir. Ekonomist, örnek olarak “Şarküteriden 100 gramı 5,99 Euroya alınan Fransız peyniri yaklaşık 40 sent, 100 gramı 60 sent olan paketlenmiş Gouda ise yalnızca dört sent daha ucuz olacaktır” diyor. bu biçimdece, daha varlıkların bütçesinin daha fazla rahatlayacağı öngörülüyor; lakin toplam gelirlerine oranla genel manada büyük bir rahatlamadan kelam edilmesi ise güç.
Ayrıca varlıklı haneler düşük gelirli hanelere kıyasla besine mutlak manada iki kata kadar daha fazla para harcamakta; daha fazla yedikleri için değil, daha kıymetli, daha kaliteli besin tükettikleri için.
Fotoğraf: Moritz Frankenberg/dpa/picture alliance
Daha ucuz besin, daha sağlıklı yaşam
Belirli besinlerin fiyatlarının düşürülmesinin mali rahatlamanın yanı sıra tüketiciyi etten uzaklaştırarak zerzevata yönlendiren bir etkisinin olması da amaçlanıyor.
Alman Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü (DIW) Lideri Marcel Fratzscher, “Almanya’da bir epeyce insan bunu duymak istemese de et ve öbür hayvansal eserleri epeyce daha az tüketmemiz gerekiyor” diyor. Bu niçinle meyve, zerzevat ve tahılların KDV’den muaf tutulması planlarını hem toplumsal, hem ekolojik tıpkı vakitte sıhhat açısından kıymetli ve gecikmiş bir adım olarak nitelendiriyor. Düşük fiyatların, organik üretimi de bir daha teşvik edebileceği belirtiliyor.
DIW’den Stefan Bach’a bakılırsa genel olarak KDV indiriminin tesirini iddia etmek ise kolay değil. Bach, KDV’nin çok yeni bir vergi olması ve geçmişte bu vergiyi ekseriyetle artırma eğiliminde olunması niçiniyle bu bahiste epeyce az tecrübe olduğuna dikkat çekiyor.
İndirimin devlete maliyeti ne olacak?
Bu indirimin devlete ne kadara mal olacağı ise işin öngörülebilir kısmı. Bach, şu anda besinden yüzde 7 KDV alınmasının hazineye yılda yaklaşık 15 milyar euro gelir getirdiğini söylüyor ve ekliyor: “Bu gelir kaybedilecek ve öbür gelirlerle telafi edilmesi gerekecek; aksi taktirde açık daha da artacaktır.”
Hans Böckler Vakfı’ndan Dullien, devletin KDV indirimi yoluyla elde edemeyeceği bu paranın önümüzdeki senelerda altyapının yenilenmesi, eğitim sisteminin güçlendirilmesi ve karbondan arındırma üzere değerli misyonlar için yetersiz kalacağından telaş ederken VZBV’den Anne Markwardt’a göre, bu indirimin olumlu tesirleri uzun vadede görülecek. Ona bakılırsa, meyve ve sebzedeki KDV muafiyeti sağlıklı beslenmeyi teşvik edecek ve bu biçimdece uzun vadede mesela sıhhat sisteminde maliyet tasarrufu sağlayacak.
KDV’de yapılacak bir indirimin nispeten yüksek olan enflasyon üzerinde de küçük bir etkisinin olması bekleniyor. Bach, bu önlemin enflasyonu kestirimi olarak yüzde 0,6 ila 0,7 oranında düşürebileceğini söylüyor.